توسعۀ صنعت پتروشیمی در شرایط تحریم

فرناز علوی

عضو پیشین هیئت‌مدیرۀ شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران

وقتی در شرایط تحریم صحبت از توسعۀ صنعت پتروشیمی می‌شود، در ادامه این سؤال مطرح خواهد شد که آیا در فضای انسداد و محدودیت، این مسئله تحقق‌پذیر است یا خیر؟ پاسخ آن روشن است. در شرایط تحریم باید از قابلیت‌ها، توانمندی‌ها و مزیت‌های در اختیارمان حداکثر استفاده را به عمل آوریم. بدون شک محدودیت زیاد است، اما وقتی نمی‌توان از منابع بیرونی استفاده کرد، باید توجه‌ها به پتانسیل داخلی معطوف شود تا از این مسیر، روند اجرایی توسعه در این صنعت متوقف نشود. در ادامه به برخی از این موارد اشاره می‌شود:  

فناوری و تکنولوژی: بدون شک تکنولوژی‌های موجود در اختیار می‌تواند زمینه‌ساز اجرای طرح‌ها و پروژه‌های توسعه‌ای مختلف باشد و راه پیشرفت آن‌ها را هموار کند. با توجه به اینکه در حال حاضر، بسیاری از واحدهای پتروشیمی عمری بالای 15تا20 سال دارند، دیگر درزمینۀ استفاده از تکنولوژی آن‌ها با معضلی تحت عنوان «ممنوعیت استفادۀ مجدد» مواجه نیستیم و زمان محرمانه‌بودن آن‌ها رفع شده است. همین موضوع، گشایش مهمی است که در بخش‌های مختلف پیاده‌سازی شده و حلّال موانع اصلی ما در این مسیر است.

هم‌گرایی بازرگانی: از این مسئله می‌توان با عنوان هماهنگی برای نفوذ هرچه بیشتر در بازار در وضعیت کنونی یاد کرد. در شرایط تحریم، مسئلۀ بهره‌گیری از پتانسیل‌های گروه‌های مختلف محصولات پتروشیمی درزمینۀ بازرگانی و تلفیق آن‌ها می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد بسیاری از مسائل و مشکلات باشد. با توجه به محدودیت‌های دسترسی به بازار برای بسیاری از مجتمع‌های پتروشیمی، می‌توان با نوعی هم‌گرایی سیاست‌ها را یکنواخت‌تر کرد و با بهره‌گیری از تمامی پتانسیل‌ها، حداکثر نفوذ را در بازار به دست آورد. چنین رویه‌ای می‌تواند در گروه‌ها و محصولاتی که صادرکنندۀ عمده هستیم راهگشا بوده و کمک شایان توجهی کند.  

توانمند‌کردن نیروی انسانی: در اوضاع موجود، بهره‌گیری از توان دانشگاه‌ها با هدف توانمندکردن نیروی انسانی، موضوع حائز اهمیتی است که می‌تواند از توقف مسیر توسعۀ صنعت پتروشیمی جلوگیری کند. معتقدم شرکت‌ها باید به شکل پررنگ‌تری به این مسئله توجه کنند و تعامل بیشتری با دانشگاه‌ها، در استفاده از توان آن‌ها در فرایندهای مختلف، اعم از فرایند کارآموزی در واحدهای صنعتی و... داشته باشند. اجرای این مهم در سطوح کارشناسی، فنی و مدیریتی، برای آیندۀ صنعت پتروشیمی بسیار مهم است. افزون بر آن، در نوعی هم‌گرایی آموزشی می‌توانند مقابله با تحریم‌ها را هم آموزش دهند.