نسخۀ مقابله با نگاه جزیره‌ای سازمان‌های دولتی در دوران تحریم
سیدحمید حسینی
سیدحمید حسینی
سیدحمید حسینی
سخنگوی اتحادیۀ صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی
بدون شک تحریم هیچ‌گاه عامل پیشرفت نبوده است؛ اما با وجود همۀ محدودیت‌ها باید حداکثر تلاش را در استفادۀ بهینه از فرصت‌ها و پتانسیل‌های موجود به کار بست.
طی امسال و سال آینده با افتتاح طرح‌های جدید در صنعت پتروشیمی شاهد افزایش ظرفیت تولید پتروشیمی خواهیم بود. اگرچه افزایش ظرفیت تولید اغلب در بخش‌هایی مانند متانول، اوره، آمونیاک و... مشخص نیست که در بلندمدت برایمان مفید است و می‌توانیم سهم زیادی از بازار این محصولات را در اختیار بگیریم، در هر حال همین پروژه‌ها کار حداکثری در شرایط تحریم بوده که به ثمر نشسته و تاکنون هم در بازار موفق بوده‌ایم.
مسئلۀ واضح این است که مقابله با تحریم، به‌وسیلۀ تسهیل موانع داخلی ممکن است. در واقع باید زهر تحریم‌ها را با رفع موانع داخلی تولید کم کنیم؛ مشکلات و موانعی که در گمرک، بیمه و بانک، تأمین اجتماعی، مشکلات نقدینگی و... وجود دارد و رفع آن‌ها می‌تواند راهگشا باشد. در غیر این صورت انگیزه‌ای برای فعالیت نقش‌آفرینان اقتصادی باقی نخواهد ماند.
علاوه بر تحریم، نکتۀ دیگری که بر مشکلات افزوده این است که اکنون در کشور دوران بگیر و ببند برای مبارزه با فساد راه افتاده است. به همین دلیل کل فضا علیه فعالان اقتصادی بسیج شده و سخت‌گیری سازمان‌ها در مقابل فعالان اقتصادی چندبرابر شده است که مبادا درگیر دادگاه و حسابرسی و نظارت شوند؛ از این رو کسی دربارۀ بیمه، گمرک و... تصمیم نمی‌گیرد و همه را به مقامات بالاتر دولت، حتی در سطح سران قوا ارجاع می‌دهند، درحالی‌که خیلی از موارد در سطوح حداقلی قابل حل است.
در وضعیت فعلی، با وجود تحریم و فضای سخت بگیر و ببند، موضوعی که ضرورت آن بیش از همه در صنعت پتروشیمی احساس می‌شود و طی تمام سالیان اخیر مغفول مانده است، مسئلۀ «نظام رگولاتوری» است که می‌توانست کمک‌حال مناسبی برای مجتمع‌های پتروشیمی در حل مشکلات، عبور بهتر از تحریم‌ها و تعدیل فضای منفی کنونی باشد.
تجربۀ موفق موجود از اجرای نظام رگولاتوری در مخابرات باعث شده است که تا اکنون تکلیف اپراتور، زیرساخت و... همگی مشخص شود. این مدل می‌تواند در سایر بخش‌ها، به‌ویژه در صنعت پتروشیمی هم قابل تعمیم باشد. معتقدم اصلی‌ترین اقدامی که دولت باید در اوضاع موجود، در بخش پایین‌دست صنعت نفت، راه‌آهن، پتروشیمی، برق و... اجرایی کند، همین نظام رگولاتوری است.
پیاده‌سازی رگولاتوری می‌تواند سد راه نگاه جزیره‌ای موجود سازمان‌ها در شرایط تحریم باشد و مشخصاً در صنعت پتروشیمی راه عبور از خام‌فروشی، تکمیل زنجیرۀ ارزش و... خواهد بود که در سطح کلان منافع مردم را هم تأمین خواهد کرد.
